Rewolucyjne zmiany w Kodeksie pracy: Działalność gospodarcza wliczana do stażu pracy

Polska szykuje prawdziwą rewolucję w Kodeksie pracy, która może zmienić zasady gry na rynku zatrudnienia. Nowelizacja przepisów, planowana na III kwartał 2024 roku, wprowadzi znaczące zmiany w zakresie wliczania okresów prowadzenia działalności gospodarczej oraz innych form zatrudnienia do stażu pracy. Oznacza to wyrównanie szans dla przedsiębiorców i osób pracujących na umowach cywilnoprawnych. Nowe przepisy mają na celu zrównanie praw wszystkich pracowników, bez względu na formę zatrudnienia.

Dlaczego staż pracy jest tak ważny?

Staż pracy to nie tylko liczba lat przepracowanych na etacie. Ma on bowiem kluczowe znaczenie dla wielu uprawnień pracowniczych, które wpływają na życie zawodowe. Prawo do urlopu, okres wypowiedzenia czy wysokość odprawy w przypadku zwolnień grupowych – wszystko to zależy od stażu. A więc im dłużej ktoś pracuje, tym większe przywileje mu przysługują. Nowelizacja Kodeksu pracy ma na celu umożliwienie przedsiębiorcom i osobom pracującym na umowach cywilnoprawnych korzystania z tych samych uprawnień.

Obecnie prowadzenie działalności gospodarczej nie wlicza się do stażu pracy. Osoby, które przez lata budowały własne firmy lub pracowały na umowach zlecenia, są wykluczone z wielu korzyści, które przysługują tradycyjnym pracownikom etatowym. To ma się zmienić.

Co się zmieni?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad projektem zmian, które zakładają dodanie do Kodeksu pracy artykułu obejmującego okresy działalności gospodarczej oraz inne formy pracy, takie jak umowy cywilnoprawne.

Nowe przepisy pozwolą na wliczenie do stażu pracy:

– Prowadzenia działalności pozarolniczej (w tym indywidualnej działalności gospodarczej),

– Pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie, umowy agencyjne),

– Pełnienia funkcji posła, senatora lub członka Parlamentu Europejskiego,

– Odpłatnej pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności,

– Czynnej służby wojskowej.

W praktyce oznacza to, że osoby prowadzące działalność gospodarczą lub pracujące na umowach zlecenia będą mogły zaliczyć te okresy do swojego stażu pracy. To przełoży się na większe prawa, takie jak dłuższy urlop wypoczynkowy czy wyższa odprawa w przypadku zwolnień.

Dlaczego te zmiany są potrzebne?

Polski rynek pracy dynamicznie się zmienia, a tradycyjne formy zatrudnienia nie są już jedyną opcją. Coraz więcej osób pracuje na umowach cywilnoprawnych lub prowadzi własne firmy. Obecne przepisy nie uwzględniają tych zmian, co prowadzi do nierówności. Eksperci od lat podkreślają, że przedsiębiorcy są dyskryminowani, ponieważ nie mogą wliczyć lat prowadzenia firmy do stażu pracy, co pozbawia ich wielu uprawnień.

Nowelizacja ma na celu naprawienie tych nierówności i wprowadzenie sprawiedliwości na rynku pracy. Przedsiębiorcy oraz osoby pracujące na innych formach umów zyskają te same prawa, co pracownicy etatowi, a ich doświadczenie zawodowe zostanie docenione.

Jakie to oznacza zmiany dla pracowników i pracodawców?

Zmiany te to jasny sygnał, że rząd dostrzega ewolucję rynku pracy. Dzięki nowym przepisom pracownicy zyskają możliwość wliczenia całego swojego doświadczenia zawodowego do stażu pracy, niezależnie od formy zatrudnienia. To nie tylko uczciwe, ale również motywujące. Pracownicy będą mieli dostęp do dodatkowych praw, które dotąd przysługiwały wyłącznie etatowcom, takich jak dłuższy urlop czy wyższa odprawa w przypadku zwolnienia.

Pracodawcy będą musieli dostosować swoje polityki kadrowe do nowych regulacji. Firmy, które współpracują z przedsiębiorcami lub zatrudniają pracowników na umowy cywilnoprawne, mogą odczuć wzrost kosztów, ale w dłuższej perspektywie mogą zyskać na lojalności i większej motywacji pracowników.

Co dalej?

Projekt nowelizacji został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i trafi do Sejmu w III kwartale 2024 roku. Planowane wejście w życie nowych przepisów przewidziane jest na 2026 rok, a co istotne – nowe regulacje będą działały wstecz. Oznacza to, że nawet okresy prowadzenia działalności sprzed wejścia w życie ustawy będą mogły zostać wliczone do stażu pracy.

Czy to faktyczna rewolucja?

Zdecydowanie tak. Wprowadzenie tych zmian w Kodeksie pracy to duży krok w kierunku bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego rynku pracy. Przepisy będą dostosowane do współczesnych realiów, w których różnorodność form zatrudnienia jest normą. Uwzględnienie działalności gospodarczej oraz innych form zatrudnienia w stażu pracy zapewni równość dla wszystkich pracowników i wpłynie na poprawę jakości pracy.

Jeśli planowane zmiany wejdą w życie, polski rynek pracy stanie się bardziej elastyczny, otwarty i sprawiedliwy. To ważny krok, który może zmienić zasady gry dla tysięcy przedsiębiorców i pracowników w całym kraju. O ustawie możecie przeczytać na stronie gov.pl.

Wypełnij formularz kontaktowy, aby dowiedzieć się więcej!

Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego – skutki dla pracodawców

1 lipca 2023 odwołano w Polsce stan zagrożenia epidemicznego. Oznacza to zmiany (lub powrót do wcześniejszych przepisów) zarówno z perspektywy pracodawców, jak i pracowników. Poniżej opisujemy najważniejsze z nich.

Wstępne badania lekarskie

Jeśli w czasie stanu epidemii lub zagrożenia stanu epidemicznego zatrudniałeś/aś pracownika na stanowisku innym niż administracyjno-biurowe, nie podlegał on wstępnym badaniom w dwóch przypadkach:

gdy pracował wcześniej u Ciebie na tym samym stanowisku lub w tych samych warunkach, a następnie był przyjęty ponownie w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy;
gdy pracował u innego pracodawcy, ale na tym samym stanowisku, a Ty zatrudniłeś/aś go przed upływem 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy. Pracownik miał aktualne badania lekarskie, w których lekarz orzekł brak przeciwwskazań do pracy w tych warunkach.

(Nie dotyczyło to pracowników wykonujących prace szczególnie niebezpieczne.)

Od 1 lipca Twoi pracownicy zwolnieni wówczas z obowiązku poddania się badaniom wstępnym nie muszą ich przechodzić.

Pamiętaj jednak, że istnieje konieczność powtórzenia badania, gdy zaszły obie z poniższych okoliczności:

orzeczenie wydał inny lekarz niż lekarz medycyny pracy,
upłynęło 180 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.

Badania okresowe

W czasie trwania stanu epidemii a następnie stanu zagrożenia epidemicznego, nie miałeś/aś obowiązku kierowania pracowników na badania okresowe.

Od 1 lipca ten obowiązek powraca – Twoi pracownicy przed upływem 180 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego powinni poddać się takim badaniom. Rekomendujemy, żeby jak najszybciej wydać pracownikom skierowania na takie badanie.

Szkolenia wstępne BHP

W związku z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego, nie można już przeprowadzać wstępnych szkoleń BHP za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Szkolenia okresowe BHP

Powraca obowiązek wykonywania okresowych szkoleń BHP. Skieruj swoich pracowników na szkolenia BHP tak, aby odbyli je przed upływem 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego (stan na dzień 4.07.2023. Jest jednak nadzieja na przedłużenie terminu przeprowadzenia szkoleń okresowych BHP z 60 dni do 180 dni, w ramach ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o świadczeniu wspierającym z art. 56, ale jeszcze nie została ona uchwalona).

Rozwiązanie umowy o pracę – obniżenie świadczeń

Do 30 czerwca 2023 Twoja firma miała prawo wypłacić pracownikowi niższe świadczenia w związku z rozwiązaniem UoP (dotyczyło to wysokości odprawy, odszkodowania itd.). Stawka mogła zostać obniżona do 10-krotności minimalnego wynagrodzenia o pracę. Od 1 lipca 2023 wysokość tych świadczeń nie ulega już obniżeniu.

Zaległy urlop wypoczynkowy

Ustawa covidowa umożliwiała wysyłanie pracowników na zaległy urlop wypoczynkowy w wymiarze 30 dni. Od 1 lipca 2023 – za wyjątkiem okresu wypowiedzenia – to pracownik decyduje o tym, jak rozdysponować swój urlop.

Dwukrotne nieodebranie pisma

14 lipca 2023 traci ważność szczególne rozwiązanie w sprawie doręczeń, stosowane w prawie pracy. Wprowadzono je w kwietniu 2020 i polegało na tym, że jeśli pracownik dwukrotnie nie odebrał pisma poleconego (np. wypowiedzenia UoP), nie można było uznać pisma za doręczone.

Obecnie dwukrotne nieodebranie pisma przez pracownika nie ma już dla Ciebie jako pracodawcy żadnych skutków w świetle prawa pracy.

O podatkowych skutkach odwołania stanu zagrożenia epidemicznego piszemy TUTAJ.

Nowelizacja Kodeksu Pracy – urlopy i zwolnienia od pracy

W poprzednim artykule pisaliśmy o obowiązkach pracodawcy w związku z nowelizacją Kodeksu Pracy. Tym razem chcieliśmy poruszyć temat pracowniczych praw w kontekście zmian, które właśnie wchodzą w życie. Urlopy i zwolnienia od pracy – co należy o nich wiedzieć?

(więcej…)Jak wyliczyć wymiar urlopu? Sprawdź!

Sprawa wydaje się oczywista, jeśli pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy przez pełny miesiąc kalendarzowy: od 1go do ostatniego dnia. Wówczas, w zależności od stażu pracy, przysługuje mu dwunasta część z 20 lub 26 dni urlopu należnego na cały rok.

Zacznijmy od ustalenia komu należy się wyższy (26 dni) wymiar urlopu?

Wymiar dostępnych dni urlopowych jest uzależniony od stażu pracy i wynosi odpowiednio:

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Okazuje się jednak, że pracownik wcale nie musi pracować 10 lat, aby nabyć prawo do urlopu w wyższym wymiarze.

Do stażu pracy wlicza się bowiem okresy nauki.

Z uwagi na tytuł ukończenia:

zasadniczej szkoły zawodowej dodajemy do stażu 3 lata;
średniej szkoły zawodowej + 5 lat;
szkoły ogólnokształcącej + 4 lata;
szkoły policealnej + 6 lat;
szkoły wyższej + 8 lat (uprawnia do tego już tytuł licencjata).

Oprócz okresów zatrudnienia i nauki do stażu urlopowego zalicza się:

okres prowadzenia gospodarstwa rolnego;
okres odbywania służby wojskowej;
okres pracy za granicą;
okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium.

Ważne! Nie wliczamy do stażu urlopowego okresu prowadzenia działalności gospodarczej.

Co w sytuacji gdy pracownik przepracował tylko kilka dni w miesiącu?

Jaki wymiar urlopu mu przysługuje?

Przyjmijmy, że pracownik przepracował w danej firmie tylko 7 dni (od 10 do 16 lutego) na cały etat (8 godzin dziennie), z czego 2 dni to sobota i niedziela. Ile dni urlopowych mu przysługuje?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Liczba należnych pracownikowi dni urlopu zależy czy od tego, czy przed 10tym lutego świadczył gdzieś pracę na podstawie umowy o pracę.

W razie ustania lub nawiązania z pracownikiem umowy w trakcie roku ma on prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego okresu. Za każdy miesiąc pracy powinien otrzymać 1/12 z przysługującego mu wymiaru 20 lub 26 dni. Nie ma tu znaczenia, czy pracownik w danym miesiącu przepracował cały miesiąc czy tylko jego część. Ważne jest natomiast, że w danym miesiącu pozostawał w zatrudnieniu, gdyż urlop zaokrągla się do pełnego miesiąca pracy.

Istotne jest czy przed rozpoczęciem pracy (przed 10 lutego) r. pracownik świadczył pracę u innego pracodawcy. Jeżeli przed podjęciem pracy pracownik był zatrudniony w innym miejscu pracy, w obecnym nie otrzyma już urlopu. Natomiast w sytuacji gdy praca rozpoczęta 10 lutego była dla pracownika pierwszą pracą w tym miesiącu, należy mu udzielić urlopu za 1 miesiąc.

Zasady wyliczania dwunastej części urlopu

1/12 z 26 dni urlopu to dokładnie 2,16 dnia wolnego przysługującego pracownikowi. Jeśli jest to pierwsza praca danej osoby, nie zaokrąglamy w górę, czyli pracownikowi przysługują dwa dni urlopu.

Jeśli nie jest to pierwszy rok pracy możemy zaokrąglić w górę do 3 dni urlopu na podstawie wykładni z 5 lipca 2010 roku: ZN GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP.