Gdy kapitał spółki okazuje się niewystarczający dla pokrycia zobowiązań lub finansowania inwestycji, jednym z rozwiązań może być pożyczka od wspólnika. Do jej zalet należy ograniczenie formalności do minimum. Co na ten temat stanowi prawo, na jakich zasadach jest udzielana pożyczka i czy wymaga odprowadzenia podatku – odpowiadamy poniżej.
Czy pożyczka dla spółki z o.o. od wspólnika jest legalna?
Ponieważ spółka i wspólnik to dwa odrębne podmioty, nie ma przeciwskazań, aby obie strony mogły udzielać sobie nawzajem pożyczek. Jest to w pełni legalne (Kodeks cywilny, art. 720 ust. 1), choć podlega kilku regulacjom.
Czy potrzebny jest dokument?
Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych powinna mieć formę dokumentu (Kodeks cywilny, art. 720 ust. 2). Zasada ta obowiązuje także pożyczania na gruncie prywatnym. Zeznanie ustne niestety nie jest dla pożyczającego wystarczającym zabezpieczeniem.
Co powinna zawierać umowa pożyczki dla spółki z o.o.?
W umowie pożyczki należy uwzględnić:
- dane obu stron umowy pożyczki (oraz ich oznaczenie),
- datę i miejsce zawarcia umowy,
- wysokość oprocentowania,
- w jaki sposób pożyczka została udzielona (gotówka, przelew, wypłata zysku etc.),
- termin i formę zwrotu pożyczki.
Kto musi wyrazić zgodę na zaciągnięcie pożyczki dla spółki z o.o.?
W niektórych sytuacjach potrzebna jest zgoda zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia. Zgody wymagają pożyczki:
- których wartość dwukrotnie przewyższa wartość kapitału zakładowego (chyba, że umowa spółki nie wymaga takiej zgody lub określa inny próg kwotowy, powyżej którego zgoda będzie wymagana);
- od członka zarządu (jeśli takiej zgody nie wydano, czynność prawna jest nieważna).
Czy udziałowiec może udzielać pożyczek jednoosobowej spółce z o.o.?
Może. Jedyny wspólnik spółki, który jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu z punktu widzenia prawa ma możliwość udzielenia pożyczki spółce z o.o. Należy wówczas – niezależnie od kwoty – sporządzić akt notarialny (KSH art. 210 ust. 2).
Czy pożyczka udzielana przez wspólnika może być bez odsetek?
Teoretycznie pożyczka udziałowca może mieć oprocentowanie 0%. Ma to jednak konsekwencje dla spółki – wtedy taka pożyczka wygeneruje przychód z tytułu nieopłatnych świadczeń. Przychód opodatkowany podatkiem CIT zazwyczaj jest mniej korzystny dla spółki niż oprocentowanie pożyczki na poziomie rynkowym.
Jak ustalać oprocentowanie pożyczki dla spółki z o.o.?
Rekomendujemy, żeby ustalać koszty odsetkowe na warunkach rynkowych, np. poprzez uzyskanie ofert dla spółki z kilku banków.
Od 2019 roku ustawodawca wprowadził możliwość zastosowania zasady „safe harbour – bezpiecznej przystani”. Safe harbour określa minimalną wysokość oprocentowania dla udzielającego pożyczkę i maksymalną wysokość oprocentowania dla podmiotu biorącego pożyczkę. Wybór tej zasady daje gwarancję, że organy podatkowe nie zakwestionują przyjętego oprocentowania. Co roku w obwieszczeniu Minister Finansów ogłasza wysokość takiego oprocentowania.
Odsetki będą kosztem dla spółki (co oznacza zmniejszenie ogólnego zysku przedsiębiorstwa).
Warto również wiedzieć, iż według ustawy o CIT, jeśli kwota kosztów finansowania dłużnego (m. in. kosztów odsetek) w ciągu roku podatkowego przekroczy kwotę 3 mln zł albo 30 proc. tzw. podatkowej EBITDA (w zależności od tego, która kwota będzie wyższa), spółka będzie obowiązana wyłączyć z kosztów podatkowych nadwyżkę kwoty kosztów finansowania dłużnego przekraczającą wyższą ze wskazanych kwot.
Czy dla wspólnika udzielona spółce pożyczka stanowi przychód i w związku z tym, czy podlega obowiązkowi podatkowemu?
Pożyczka sama w sobie ani nie jest przychodem, ani nie tworzy kosztu uzyskania przychodu dla wspólnika. Co innego odsetki. Przychód odsetkowy dla wspólnika jest opodatkowany stawką 19 proc. Obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie, gdy odsetki zostaną (lub powinny zostać) opłacone. Co więcej, gdy spłata pożyczki z odsetkami odbywa się w systemie ratalnym, każda kolejna kwota generuje nowy obowiązek podatkowy. W przypadku udziałowca, który jest osobą fizyczną, spółka jako płatnik podatku obowiązana jest do obliczenia i pobrania zryczałtowanego podatku. Oznacza to, że wypłacona wspólnikowi kwota odsetek będzie pomniejszona o naliczony podatek.
Co z podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku pożyczki od wspólnika dla spółki z o.o.?
Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej są zwolnione z opodatkowania PCC.
Podatek VAT – czy obowiązuje w przypadku pożyczki od wspólnika dla spółki z o.o.?
Zależność jest taka – jeśli pożyczki udziela osoba fizyczna nie będąca podatnikiem VAT, nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jeżeli z kolei pożyczki udziela podatnik VAT, wówczas powstaje obowiązek podatkowy w VAT. Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 38, usługi udzielania pożyczek podlegają zwolnieniu przedmiotowemu. Oznacza to, że podstawą opodatkowania będzie kwota otrzymanych odsetek, którą należy uwzględnić w deklaracji VAT ze stawką „zw”.
Jeśli potrzebujesz specjalistów ds. księgowości spółek, jesteśmy tu dla Ciebie. W Chandon Waller & Partners stawiamy na indywidualne rozwiązania i wysoką jakość.
O spółkach pisaliśmy także tutaj.
