Młodzi ludzie coraz częściej chcą łączyć naukę z pracą, a przedsiębiorcy są nimi zainteresowani z uwagi na redukowanie kosztów zatrudniania. Jaki rodzaj umowy wybrać i kiedy powstaje obowiązek opłacania składek do ZUS mimo statusu studenta?
Zacznijmy od zdefiniowania: kim jest student?
Studentem jest osoba uczęszczająca na studia:
- jednolite magisterskie;
- pierwszego lub drugiego stopnia.
Zasadniczo status studenta otrzymuje się w dniu immatrykulacji tj. aktu przyjęcia w poczet studentów uczelni i złożenia ślubowania.
Za dzień ukończenia studiów uważa się natomiast datę:
- złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego,
- złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii,
- zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planach studiów praktyki – w przypadku kierunku farmacja.
Oprócz opisanych wyżej sytuacji status studenta wygasa też w dniu skreślenia z listy studentów.
Potwierdzenie statusu
Chcąc potwierdzić swój status, student musi dostarczyć zleceniodawcy zaświadczenie z dziekanatu lub ksero/skan ważnej legitymacji studenckiej. Aby korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, osoba ucząca się powinna zostać zgłoszona do ubezpieczenia przez rodzica lub przez uczelnię.
Studia licencjackie a umowa zlecenie
Na szczególną uwagę zasługuje sytuacja, w której zatrudniamy na podstawie umowy zlecenia 22-letniego studenta studiów licencjackich, którego nie zgłaszamy do ZUS. Przyjmijmy, że w kwietniu zleceniobiorca zaplanował obronę pracy licencjackiej. Od 1 października planuje rozpocząć uzupełniające studia magisterskie. Od dnia ukończenia studiów pierwszego stopnia (obrony pracy licencjackiej) mamy obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli umowa zlecenia będzie obowiązywała również w październiku, wówczas trzeba będzie wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń, ale dopiero z dniem rozpoczęcia studiów – wpisania na listę studentów.
Zwolnienie z opłacania składek społecznych
Przedsiębiorcy nie muszą opłacać składek na ubezpieczenie społeczne za pracujących u nich na podstawie zlecenia, umowy agencyjnej lub umowy o świadczenie usług:
- studentów, do dnia ukończenia przez nich 26. roku życia.
- uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz ponadpodstawowych,
- uczniów gimnazjów.
Status osoby uczącej się przysługuje:
- uczniom, którzy ukończyli szkołę i nie kontynuują nauki (do 31 sierpnia);
- uczniom, którzy kontynuują naukę w tej samej szkole lub ukończyli szkołę i rozpoczynają naukę w następnej, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września;
- kontynuują naukę na studiach.
Obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych następuje:
- od następnego dnia po obronie pracy dyplomowej – nawet jeśli zleceniobiorca nie ukończył 26. roku życia,
- od następnego dnia po wykreśleniu z listy studentów,
- od dnia ukończenia 26. roku życia, czyli osobę urodzoną 22 lutego 1994 zgłaszamy do ZUS w dniu 22 lutego 2020.
Status studenta – wymagany do zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne – nie przysługuje:
- uczestnikom studiów doktoranckich,
- uczestnikom studiów podyplomowych.
Umowa o pracę dla studenta
Zatrudnienie studenta na umowę o pracę rodzi obowiązek opłacania wszystkich składek społecznych: emerytalnej, rentowej, chorobowej i wypadkowej. W tej sytuacji wiek nie ma znaczenia.
Stąd dla osób kontynuujących naukę, które wciąż nie ukończyły 26. roku życia najbardziej korzystnym i powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest zawarcie umowy cywilnoprawnej.