Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy – co warto wiedzieć?
Umowa o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy to popularne rozwiązanie chroniące interesy pracodawcy. Jednak wiele nieporozumień powstaje na gruncie obowiązku wypłaty odszkodowania. Czy zawsze jest ono należne? Co, jeśli w umowie nie przewidziano rekompensaty? Oto praktyczne wyjaśnienie dla obu stron – pracodawcy i pracownika.
Czym jest zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy?
Zakaz konkurencji po ustaniu zatrudnienia polega na tym, że były pracownik zobowiązuje się przez określony czas nie podejmować działalności konkurencyjnej względem byłego pracodawcy. Pracodawca z kolei powinien wypłacać z tego tytułu odszkodowanie.
Czy zakaz konkurencji zawsze musi być odpłatny?
Tak. Zgodnie z art. 101² § 3 Kodeksu pracy, zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy musi być odpłatny. Brak zapisu o odszkodowaniu nie zwalnia pracodawcy z obowiązku jego wypłaty. Nawet jeśli umowa nie zawiera wzmianki o rekompensacie, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przed rozwiązaniem umowy, przez okres obowiązywania zakazu.
Źródło: Kodeks pracy – art. 101² § 3
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca, który decyduje się na zabezpieczenie swoich interesów poprzez zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, powinien:
-
zawrzeć umowę w formie pisemnej (w przeciwnym razie jest nieważna),
-
precyzyjnie określić zakres działalności konkurencyjnej,
-
wskazać okres obowiązywania zakazu,
-
ustalić wysokość odszkodowania – minimum 25% wcześniejszego wynagrodzenia pracownika,
-
terminowo wypłacać odszkodowanie, by nie utracić ochrony wynikającej z umowy.
Prawa pracownika
Pracownik objęty zakazem konkurencji po ustaniu pracy powinien:
-
otrzymać pisemną umowę z wyraźnym wskazaniem odszkodowania,
-
wiedzieć, jakie działania są uznawane za konkurencyjne,
-
znać okres obowiązywania zakazu,
-
otrzymywać odszkodowanie co najmniej w ustawowej wysokości.
Brak wypłaty świadczenia przez pracodawcę skutkuje automatycznym wygaśnięciem zakazu konkurencji, co oznacza, że pracownik może podjąć działalność konkurencyjną bez ryzyka sankcji.
Praktyczne wskazówki
Dla pracodawcy
Przemyśl, czy zakaz konkurencji jest rzeczywiście potrzebny. Zbyt szeroko sformułowana umowa może być nieważna lub trudna do wyegzekwowania. Pamiętaj też, że każde ograniczenie swobody zawodowej musi być proporcjonalne
Dla pracownika
Nie podpisuj umowy o zakazie konkurencji bez wiedzy o przysługującym Ci odszkodowaniu. W razie wątpliwości skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.
A więc..
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy to poważne zobowiązanie – zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Pracodawca nie może uniknąć obowiązku wypłaty odszkodowania, a pracownik nie powinien rezygnować z przysługujących mu praw.
Potrzebujesz pomocy przy przygotowaniu umowy o zakazie konkurencji lub chcesz zabezpieczyć interesy swojej firmy? Skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy.
Skontaktuj się z nami – Chandon Waller
Minimalne wynagrodzenie od stycznia 2024 roku będzie wynosiło 4242 zł, zaś stawka godzinowa wzrośnie z 23,50 na 27,70 zł brutto. Co to oznacza dla pracodawcy?
Wyliczenia dla minimalnego wynagrodzenia pracownika na pełnym etacie*
Koszty pracodawcy | Od 1.01.2024 | Od 1.07.2024 |
Zatrudnienie pracownika | 5 174,39 zł | 5 245,14 zł |
Składki ZUS pracownika | 911,02 | 923,47 |
Składki ZUS pracodawcy | 760,59 | 770,99 |
Składka na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych | 108,17 | 109,65 |
Podatek | 117,00 | 123,00 |
Wpłata podstawowa na PPK pracownika | 84,84 | 86,00 |
Wpłata podstawowa pracodawcy | 63,63 | 64,50 |
Wynagrodzenie netto pracownika | 3 129,14 | 3 167,53 |
Wyliczenia dla minimalnego wynagrodzenia ze względu na wymiar wymiaru etatu*
Wymiar etatu | Od 1.01.2024 | Koszty pracodawcy | Od 1.07.2024 | Koszty pracodawcy |
Pełny etat | 4242 zł | 5 174,39 zł | 4300 zł | 5 245,14 zł |
¾ etatu | 3181,50 zł | 3 880,79 zł | 3225 zł | 3 933,87 zł |
½ etatu | 2121 zł | 2 587,20 zł | 2150 zł | 2 622,58 zł |
1/3 etatu | 1414 zł | 1 724,79 zł | 1433,33 zł | 1 748,38 zł |
¼ etatu | 1060,50 zł | 1 293,59 zł | 1075 zł | 1 311,30 zł |
*Obliczenia dokonano przy następującym założeniu: Pracownik powyżej 26 roku życia, pracujący w miejscu zamieszkania, podpisał PIT-2 oraz przystąpił do PPK.
Minimalne stawki dla młodocianych – zmiana od 1.09.2023Pracodawco! Jeśli zatrudniasz młodocianych pracowników i przyuczasz ich do zawodu, ten artykuł jest dla Ciebie. Od września na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 6.07.2023 wchodzą w życie zmiany w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Jak teraz przedstawiają się minimalne stawki dla pracowników młodocianych?
(więcej…)Ile kosztuje zatrudnienie studenta?Z zatrudnieniem studenta wiąże się kilka ulg, korzystnych zarówno dla pracobiorcy, jak i dla pracodawcy. Wiele zależy od rodzaju umowy łączącej obie strony. Jakie koszty pracy ponosi firma zatrudniając studenta w 2023 roku?
Zatrudnienie studenta – umowa zlecenie
Jeśli zatrudniasz studenta, który nie ukończył 26 roku życia, nie masz obowiązku zgłaszania go do ubezpieczeń ZUS. Studenta nie obejmuje też obowiązek podatkowy. Jakie są więc minimalne koszty, które ponosisz jako pracodawca?
MINIMALNE WYNAGRODZENIE BRUTTO
RODZAJ UMOWY | OD 1.01.2023 | OD 1.07.2023 |
Umowa cywilnoprawna (stawka godzinowa) | 22,80 zł | 23,50 zł |
Do 30 czerwca płacisz za godzinę minimum 22,80 zł, a od 1 lipca już 23,50 zł. To jeden z niewielu przypadków, gdy kwota wynagrodzenia brutto jest jednocześnie kosztem całkowitym pracodawcy. Co więcej, również dla studentów kwota brutto jest kwotą do wypłaty.
Kto nie kwalifikuje się do powyższych wyliczeń?
Według ZUS, powyższe wyliczenia nie obowiązują studentów:
- którzy ukończyli 26 rok życia,
- w przerwie między studiami I a II stopnia (pomimo ważnej do 31 października legitymacji),
- studiów podyplomowych i doktoranckich.
- wykreślonych z listy studentów;
- którzy zdali egzamin dyplomowy.
Twoim obowiązkiem jest więc zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczeń społecznych dzień po:
- ukończeniu 26 roku życia,
- obronie pracy dyplomowej,
- po wykreśleniu z listy studentów.
Zatrudnienie studenta – umowa o pracę
Inaczej w świetle ubezpieczeń jest traktowany student do 26 r.ż. zatrudniony na umowie o pracę. W tym przypadku jego wyliczenia nie różnią się od wyliczeń dla innych pracowników. Jesteś wiec zobowiązany do uiszczania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Świadczeń Pracowniczych.
UMOWA O PRACĘ
WYLICZENIA DLA: | OD 1.01.2023 | OD 1.07.2023 |
MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA | 3490,00 zł | 3600,00 zł |
MINIMALNYCH KOSZTÓW PRACODAWCY | 4 175,79 zł | 4 337,28 |
Umowa o pracę + umowa zlecenie
Tutaj kwestia oskładkowania studenta jest bardziej złożona.
1). Jeśli zawierasz umowę zlecenie ze studentem, który jest już u Ciebie zatrudniony na umowie o pracę – podstawę oskładkowania stanowi SUMA wynagrodzeń z tytułu UoP i UZ.
2). Jeśli zawierasz umowę zlecenie ze studentem, który jest zatrudniony na umowie o pracę gdzieś indziej, jesteś zwolniony z opłacania składek ZUS.
Jak zatrudnić obywatela Ukrainy – krok po krokuJak zatrudnić obywatela Ukrainy – krok po kroku
Zatrudnianie obywateli Ukrainy może pomóc rozwiązać problem braków kadrowych w polskich firmach. Dodatkowo specustawa z 2022 (która jest odpowiedzią na nadzwyczajną sytuację międzynarodową) usprawnia cały proces. Jesteś pracodawcą i zastanawiasz się nad zatrudnieniem u siebie osób z Ukrainy? Poniżej zebraliśmy niezbędne informacje w pigułce. Dowiesz się, jak wygląda cała procedura krok po kroku i jakie warunki muszą być spełnione, żeby ich praca w Polsce była legalna. (więcej…)
Okresy wypowiedzenia dla umów o pracę: czas próbny, określony i nieokreślonyPrzy zawieraniu z pracownikami umów o pracę, zarówno pracodawca jak i pracownik ma możliwość rezygnacji z umowy zgodnie z określonymi terminami (art. 32-43 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). Terminy wskazane w artykułach kodeksu ściśle są uzależnione od:
– rodzaju umowy zawartej z pracodawcą (umowa na czas próbny, określony czy też nieokreślony, umowa na zastępstwo, umowa na czas wykonywania określonego zadania)
– czasu przepracowanego u danego pracodawcy
– czasu na jaki umowa została zawarta (dotyczy to w szczególności umów terminowych)
Poniżej terminy wypowiedzenia dla poszczególnych umów o pracę:
Umowa na czas próbny
Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas próbny wynosi:
– 3 dni robocze, jeśli umowa była zawarta na okres do 2 tygodni,
– 1 tydzień jeśli umowa była zawarta na okres powyżej 2 tygodni,
– 2 tygodnie jeśli umowa była zawarta na okres 3 miesięcy.
Nie liczy się faktyczny czas przepracowany przez pracownika, a okres na jaki zawarł umowę na czas próbny z pracodawcą.
Umowa na czas określony
Umowa na okres próbny wygasa wraz z nadejściem konkretnie wskazanej daty w umowie, wykonaniem danego zadania lub nastąpieniem określonego wydarzenia. Okres wypowiedzenia dla umowy na czas okreslony wynosi:
– 3 dni robocze, kiedy umowa została zawarta na czas zastępstwa pracownika,
– 2 tygodnie, przy założeniu że umowa została zawarta minimum na 6 miesięcy oraz jeśli taka adnotacja została zamieszczona w umowie.
Umowa na czas nieokreślony
Okres wypowiedzenia przy umowie na czas określony zależy od długości zatrudnienia u pracodawcy i wynosi:
– 2 tygodnie, kiedy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
– 1 miesiąc, kiedy pracownik był zatrudniony minimum 6 miesięcy,
– 3 miesiące, kiedy pracownik był zatrudniony minimum 3 lata.
Do stażu zatrudnienia u jednego pracodawcy zalicza się wszystkie okresy zatrudnienia oraz okresy nieświadczenia pracy, takie jak okres urlopu wypoczynkowego, wychowawczego czy chorobowe L4.
Okres wypowiedzenia trwający tydzień lub jego wielokrotność zawsze kończy się w sobotę. Opisane powyżej okresy wypowiedzenia są minimalne i nie można ich skracać, można natomiast okresy te wydłużyć nawet do 12 miesięcy pod warunkiem, że będzie on korzystny dla pracownika (np. z punktu widzenia poszukiwania nowego zatrudnienia).