Zatrudniasz studenta? Sprawdź kiedy nie obowiązuje cię zwolnienie z płacenia za niego składek społecznych.
Młodzi ludzie coraz częściej chcą łączyć naukę z pracą, a przedsiębiorcy są nimi zainteresowani z uwagi na redukowanie kosztów zatrudniania. Jaki rodzaj umowy wybrać i kiedy powstaje obowiązek opłacania składek do ZUS mimo statusu studenta?
Zacznijmy od zdefiniowania: kim jest student?
Studentem jest osoba uczęszczająca na studia:
- jednolite magisterskie;
- pierwszego lub drugiego stopnia.
Zasadniczo status studenta otrzymuje się w dniu immatrykulacji tj. aktu przyjęcia w poczet studentów uczelni i złożenia ślubowania.
Za dzień ukończenia studiów uważa się natomiast datę:
- złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego,
- złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii,
- zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planach studiów praktyki – w przypadku kierunku farmacja.
Oprócz opisanych wyżej sytuacji status studenta wygasa też w dniu skreślenia z listy studentów.
Potwierdzenie statusu
Chcąc potwierdzić swój status, student musi dostarczyć zleceniodawcy zaświadczenie z dziekanatu lub ksero/skan ważnej legitymacji studenckiej. Aby korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, osoba ucząca się powinna zostać zgłoszona do ubezpieczenia przez rodzica lub przez uczelnię.
Studia licencjackie a umowa zlecenie
Na szczególną uwagę zasługuje sytuacja, w której zatrudniamy na podstawie umowy zlecenia 22-letniego studenta studiów licencjackich, którego nie zgłaszamy do ZUS. Przyjmijmy, że w kwietniu zleceniobiorca zaplanował obronę pracy licencjackiej. Od 1 października planuje rozpocząć uzupełniające studia magisterskie. Od dnia ukończenia studiów pierwszego stopnia (obrony pracy licencjackiej) mamy obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli umowa zlecenia będzie obowiązywała również w październiku, wówczas trzeba będzie wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń, ale dopiero z dniem rozpoczęcia studiów – wpisania na listę studentów.
Zwolnienie z opłacania składek społecznych
Przedsiębiorcy nie muszą opłacać składek na ubezpieczenie społeczne za pracujących u nich na podstawie zlecenia, umowy agencyjnej lub umowy o świadczenie usług:
- studentów, do dnia ukończenia przez nich 26. roku życia.
- uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz ponadpodstawowych,
- uczniów gimnazjów.
Status osoby uczącej się przysługuje:
- uczniom, którzy ukończyli szkołę i nie kontynuują nauki (do 31 sierpnia);
- uczniom, którzy kontynuują naukę w tej samej szkole lub ukończyli szkołę i rozpoczynają naukę w następnej, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września;
- kontynuują naukę na studiach.
Obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych następuje:
- od następnego dnia po obronie pracy dyplomowej – nawet jeśli zleceniobiorca nie ukończył 26. roku życia,
- od następnego dnia po wykreśleniu z listy studentów,
- od dnia ukończenia 26. roku życia, czyli osobę urodzoną 22 lutego 1994 zgłaszamy do ZUS w dniu 22 lutego 2020.
Status studenta – wymagany do zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne – nie przysługuje:
- uczestnikom studiów doktoranckich,
- uczestnikom studiów podyplomowych.
Umowa o pracę dla studenta
Zatrudnienie studenta na umowę o pracę rodzi obowiązek opłacania wszystkich składek społecznych: emerytalnej, rentowej, chorobowej i wypadkowej. W tej sytuacji wiek nie ma znaczenia.
Stąd dla osób kontynuujących naukę, które wciąż nie ukończyły 26. roku życia najbardziej korzystnym i powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest zawarcie umowy cywilnoprawnej.
Księgowość działalności gospodarczych
Niski ZUS przy założeniu działalności. Sprawdź ile zapłacisz!ZUS na start polega na zwolnieniu z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez 6 miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca może skorzystać z ulgi na start gdy:
- jest osobą fizyczną,
- podejmuje pierwszy raz działalność gospodarczą albo podejmuje ją ponownie, jednak z zastrzeżeniem, że minęło już co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub też zakończenia działalności gospodarczej,
- prowadzona przez niego działalność nie będzie mogła być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed rozpoczęciem działalności gospodarczej osoba ta świadczyła pracę w ramach stosunku pracy lub też spółdzielczego stosunku pracy.
Ulga na start jest uprawnieniem, nie jest obowiązkowa. Jeśli prowadzący działalność zrezygnuje z ulgi na start, uprawnienie nie przepada. Będzie mógł z niego skorzystać ponownie, jednak dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia zakończenia działalności lub jej zawieszenia.
Ważne!
Z opłacania składek społecznych będzie zwolniony tylko sam przedsiębiorca, natomiast osoby przez niego zatrudnione w ramach umów o pracę, umów cywilnoprawnych oraz osoby współpracujące nie będą zwolnione z opłacania składek społecznych.
ZUS na start a ubezpieczenie zdrowotne
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na korzystanie z ulgi na start, nie jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru. Osoba korzystająca z ulgi na start będzie opłacała składkę zdrowotną co miesiąc w pełnej wysokości, niezależnie od tego, kiedy rozpoczęła korzystanie z ulgi, ponieważ składka zdrowotna jest niepodzielna.
Jeśli prowadzenie działalności gospodarczej notowane jest na przykład na 17 stycznia 2020 zarówno za styczeń, jak i kolejne miesiące 2020 r. należy opłacać pełną składkę na ubezpieczenie zdrowotne (w 2020 r. w wysokości 362,34 zł). Nie ma znaczenia, że działalność rozpoczęła w trakcie miesiąca.
Jak ustalić 6 miesięcy?
- Jeśli przedsiębiorca rozpocznie działalność pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, ten miesiąc powinien być traktowany jako pierwszy miesiąc ulgi. Dla działalności założonej 1 lutego 2020 ulga w opłacaniu składek zakończy się 31 lipca 2020.
- Jeśli natomiast rozpoczęcie prowadzenia działalności notowane jest w trakcie miesiąca, to ulgę rozpoczynamy stosować od pierwszego dnia pełnego miesiąca. Dla działalności założonej 14 lutego 2020 ulgę stosujemy od 1 marca do 31 sierpnia 2020.
Po upływie 6 miesięcy ulgi na start przedsiębiorca może przez kolejne 24 miesiące opłacać składki preferencyjne. Są one obliczane od podstawy wymiaru w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia. Podstawa ta w 2020 r. wynosi 780,00 zł. Wyliczenie 24 miesięcy po upływie 6 miesięcy ulgi jest zależne od trybu zakończenia okresu ulgi:
- jeśli przedsiębiorca rezygnuje z ulgi na start przed upływem 6 miesięcy, to okres 24 miesięcy będzie liczony od dnia wskazanego na wniosku dotyczącego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych,
- jeśli przedsiębiorca wykorzysta pełny okres 6 miesięcznej ulgi, wówczas tryb 24-miesięcznej preferencji rozpocznie się od następnego dnia po zakończonym okresie korzystania z ulgi.
Składki preferencyjne (zdrowotna + społeczne) w 2020 roku wynoszą:
- 609,14 zł – łącznie z chorobową
- 590,03 zł – bez chorobowej.
Urlop macierzyński to czas, który kobiety poświęcają przede wszystkim rodzinie i opiece nad dzieckiem. Jeżeli jest taka możliwość, warto wykorzystać ten okres również na rozwój zawodowy.
Założenie i prowadzenie działalności podczas urlopu macierzyńskiego w pigułce.
Przebywając na urlopie macierzyńskim przysługującym np. z tytułu umowy o pracę można zarejestrować działalność gospodarczą. W ten sposób kobiety, które nie chcą rezygnować z aktywności zawodowej podczas urlopu macierzyńskiego mogą pozyskać dodatkowe przychody. Kobieta pobierająca zasiłek macierzyński i jednocześnie wykonująca czynności w ramach działalności gospodarczej zobowiązana jest do opłacania wyłącznie składki zdrowotnej z tytułu prowadzonej firmy. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansowane są wówczas z budżetu państwa za pośrednictwem ZUS- u.
Ważne!Założenie firmy nie powoduje utraty zasiłku macierzyńskiego. |
W przypadku, gdyby prowadzenie firmy okazało się zbyt dużym obciążeniem dla młodej mamy lub biznes nie generowałby oczekiwanych zysków, w każdym momencie można zawiesić lub zlikwidować działalność. Podczas zawieszenia firmy za pełne miesiące nie opłaca się żadnych składek na ubezpieczenia.
Czy w ciąży można założyć firmę?
Warto wiedzieć, że nie ma również żadnych przeciwwskazań, aby kobieta w ciąży zarejestrowała własną działalność gospodarczą. Zgodnie z przepisami podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności jest wolne dla każdego na równych prawach.
Dodatkową korzyścią może być uzyskanie po urodzeniu dziecka zasiłku z macierzyńskiego z tytułu prowadzonej firmy. Wysokość świadczenia zależna jest od zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w tym dobrowolnej składki chorobowej.
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi odpowiednio
- 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (preferencyjny ZUS) – 630,00 zł w 2018 roku;
- 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok (duży ZUS) – 2 665,80 zł w 2018 roku.
Uwaga!Przedsiębiorca może dokonać zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tylko wtedy, gdy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.
|
Wraz z początkiem 2019 roku wejdą w życie zmiany dotyczące obniżenia składek ZUS dla małych firm. Przedsiębiorcy osiągający niski przychód będą mogli opłacać proporcjonalne do tego przychodu składki na ubezpieczenia społeczne. Obecnie wszystkie osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze płacą takie same składki społeczne, uzależnione od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Kto zapłaci mniej i o ile?
Przedsiębiorcy, których miesięczny przychód nie przekracza 2,5 krotności minimalnego wynagrodzenia, będą mogli skorzystać z obniżonych składek społecznych, na ten moment kwotą graniczną jest 5250 zł.
Składki obliczane będą proporcjonalnie do uzyskiwanego przychodu.
Zwróćmy uwagę, że prawo do obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne ustalane jest na podstawie osiąganego przychodu, a nie dochodu. Oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy uzyskują przychód wyższy niż 5250 zł, ale ponoszą porównywalne koszty, czyli w ostatecznym rozrachunku ich dochód jest niewielki, a często nawet wykazują stratę, w dalszym ciągu zobowiązani będą do opłacania standardowych składek ZUS.
Aktualnie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W 2018 roku minimalna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia wynosi 2 665,80 zł.
Uwaga!
Młodzi przedsiębiorcy przez pierwsze pół roku, po spełnieniu określonych warunków są zwolnieni z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a przez kolejne dwa lata przysługuje im preferencyjny ZUS.
Niestety, planowane zmiany dotyczą wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w dalszym ciągu dla wszystkich przedsiębiorców będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W 2018 roku minimalna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 3554,93 zł, a koszt miesięcznej składki na to ubezpieczenie to aż 319,94 zł.
Konstytucja Biznesu jest to pakiet ustaw, które mają zreformować, uprościć i złagodzić przepisy dotyczące prowadzenia działalności.Najważniejszą ustawą w ramach Konstytucji Biznesu będzie Prawo przedsiębiorców, które określi najważniejsze prawa i zasady prowadzenia działalności gospodarczej.
Ministerstwo Finansów chce zachęcić społeczeństwo do samozatrudnienia i zapobiec ucieczce firm za granice m.in do Wielkiej Brytanii czy Czech.
Niektóre zasady KB przybliżamy poniżej:
1. W relacjach przedsiębiorca-urzędnik,
najważniejsze z nich:
- Wprowadzenie zasady co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone
Przedsiębiorca może prowadzić biznes w sposób wolny, jeśli nie łamie wskazanych wyraźnie w prawie zakazów lub ograniczeń.
- Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy
Przedsiębiorca nie musi udowadniać swojej uczciwości, wątpliwości co do okoliczności konkretnej sprawy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy.
- Przyjazna interpretacja przepisów
Niejasne przepisy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców.
2. Zakładanie firmy – pakiet startowy
- Wprowadzenie tzw. działalności nierejestrowej
Dotyczy głównie drobnej działalności osób fizycznych, np. dodatkowej sprzedaży lub rękodzieła okazjonalnego. Jeśli przychody nie przekroczą w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta nie będzie uznawana za działalność gospodarczą i nie będzie trzeba jej rejestrować w CEiDG. Dochody będą rozliczane z takiej działalności na zasadach ogólnych.
- Ulga na ZUS dla nowych firm
Przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia firmy nowi przedsiębiorcy będą zwolnieni ze składek ZUS. Po upływie 6 miesięcy będzie można skorzystać przez 2 lata z tzw. ZUSu preferencyjnego, który aktualnie jest stosowany.
3. Przy zawieszaniu działalności
- Możliwość zawieszenia działalności w przypadku zatrudniania pracownika na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym, dotychczas nie można było zawiesić działalności jeśli zatrudniało się pracowników. Będzie można zawiesić prowadzenie firmy na czas określony lub nieokreślony.Po tym czasie działalność zostanie automatycznie wznowiona.
Konstytucja ma wejść w życie prawdopodobnie 1 kwietnia 2018 roku.
Zmiany w kwotach składek ZUS płaconych przez przedsiębiorców w 2018 roku
Od 1.01.2018 wzrośnie podstawa do obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy –
podstawa wymiaru składek ZUS wyniesie 2.665,80 zł.
Minimalne składki ZUS dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na rok 2018 wynosić będą:
| Składki pełne | Składki preferencyjne | |
| Podstawa wymiaru | 2 665,80 zł | 630,00 zł |
| Składka emerytalna | 520,36 zł | 122,98 zł |
| Składka rentowa | 213,26 zł | 50,40 zł |
| Składka chorobowa | 65,31 zł | 15,44 zł |
| Składka wypadkowa | 47,98 zł | 11,34 zł |
| Składka na Fundusz Pracy | 65,31 zł | – |
| Łącznie bez składki zdrowotnej | 912,22 zł | 200,16 zł |
| Wzrost w stosunku do roku 2017 | 4,2% | 5,0% |
Podstawa naliczenia składki zdrowotnej na rok 2018 zostanie ogłoszona w połowie styczniu 2018 roku, przewidywana wartość składki będzie wynosiła ok 307,00 zł.
Osoby które po raz pierwszy zakładają działalność nadal będą mogły korzystać z preferencyjnych warunków dla przedsiębiorców opłacających ZUS w pierwszych 2 latach prowadzonej działalności gospodarczej.
Zmiany w ZUS i wynagrodzeniach w 2018 roku
W nowym 2018 roku wprowadzono szereg zmian w wynagrodzeniach oraz ZUS które bezpośrednio trafiają w portfel przedsiębiorców. Począwszy od zwiększenia płacy minimalnej, przez zakaz handlu w niedziele. Przygotowaliśmy zestawienie zmian w “pigułce”, sprawdź co dotyczy Twojej firmy.
1. Płaca minimalna
Etat
Minimalne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego na etat od 1 stycznia 2018 roku wynosić będzie 2.100,00 brutto. Jeśli w umowie o pracę z pracownikiem wskazana jest kwota niższa niż 2.100,00 zł. brutto należy przygotować aneks do umowy.
Umowa zlecenie
Minimalna stawka godzinowa pracownika zatrudnionego na umowę zlecenie wynosić będzie 13,70 zł. brutto. Do obowiązku zleceniodawcy należeć będzie prowadzenie ewidencji przepracowanych faktycznie godzin.
2. E-składka
Od 1 stycznia 2018 roku wszystkie składki przedsiębiorca opłaci jednym zwykłym przelewem. Zmienia się również konto, na które należy wpłacać składki – każdy płatnik otrzymał swój własny, indywidualny numer rachunku składkowego, który zawiera numer NIP (ostatnie 10 cyfr). Dotychczasowe rachunki zostały zamknięte.
3. Zwolnienia lekarskie
Od 1 stycznia 2016 roku lekarze mogą wystawiać elektroniczne zwolnienia lekarskie, nazywane e-ZLA. Zwolnienia na papierowym formularzu (ZUS ZLA) mogą być wystawiane jeszcze do końca czerwca 2018 r. Natomiast od 1 lipca 2018 r. lekarze będą wystawiać wyłącznie zwolnienia elektroniczne. Pracodawca poprzez profil na PUE otrzyma natychmiast wiadomość o wystawieniu jego pracownikowi e-ZLA i samo zwolnienie.
Pracownik nie będzie musiał już dostarczać zwolnienia pracodawcy.
4. Zatrudnianie cudzoziemców
Od 1 stycznia 2018 roku oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi będą rejestrowane tylko w przypadku prac nie sezonowych wykonywanych przez obywateli 6 państw: Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy (do 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy). Jednocześnie będzie możliwość ubiegania się o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (do 9 miesięcy w roku kalendarzowym) dla obywateli wszystkich państw trzecich.
5. Zakaz handlu w niedziele
Od 1 marca 2018 roku zacznie się stopniowe ograniczanie handlu w niedziele. W tym roku sklepy otwarte będą w dwie niedziele w miesiącu (pierwszą i ostatnią), w 2019 roku zakupy zrobimy już tylko w ostatnią niedzielę, a w 2020 zakaz obejmie wszystkie niedziele (z pewnymi wyjątkami, np. przed świętami). Ustawa przewiduje kilkadziesiąt wyjątków od zakazu handlu. Otwarte będą mogły być m. in. stacje paliw, kwiaciarnie i lodziarnie oraz te sklepy, w których za ladą stanie sam właściciel.
ZUS na jeden rachunek bankowy od 1 stycznia 2018r
Przelew do ZUS uproszczony do jednego przelewu.
Obecnie płatnicy składek przelewają poszczególne świadczenia (ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy) na odrębne rachunki bankowe. ZUS powinien przydzielić płatnikom indywidualne nr kont do 31 grudnia 2017 roku poinformuje ich o tym za pośrednictwem poczty, lub elektronicznie (jeśli przedsiębiorca ma założone konto informacyjne na platformie ZUS).
Jeśli jednak przedsiębiorca nie dostanie informacji o indywidualnym numerze do 31 grudnia br, po jego stronie leży obowiązek zgłoszenia tego faktu do ZUS i uzyskanie odpowiedniego numeru przed okresem płatności składek w styczniu 2018 (do 10 lub do 15 dnia miesiąca).
