Biegły rewident – 7 najczęściej zadawanych pytań o badanie biegłego rewidenta

Roczne sprawozdanie finansowe jest jednym z najważniejszych dokumentów w księgowości, który obrazuje sytuację finansową podmiotu za pomocą danych liczbowych. W niektórych sytuacjach sprawozdanie podlega badaniu osoby z zewnątrz. Jest nią biegły rewident. Kim jest, kiedy badanie biegłego rewidenta jest wymagane ustawowo oraz w jakim okresie najlepiej podpisać z nim umowę – wszystkiego dowiecie się z poniższego artykułu.

1. Kto decyduje o wyborze biegłego rewidenta?

Decydentem w sprawie wyboru biegłego rewidenta jest organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. W zależności od podmiotu mogą to być:

wspólnicy;
właściciele;
organ wskazany w statucie jednostki (np. Rada Nadzorcza).

2. Jak wybrać biegłego rewidenta?

Sprawdź kwalifikacje – biegły rewident posiada wykształcenie związane z rachunkowością, ekonomią lub finansami. Należy do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (KIBR) i z łatwością można sprawdzić w rejestrze jego status i reputację. Jeśli chodzi o referencje, tutaj kwestia jest dość złożona – czasami biegły musi orzec na niekorzyść klienta, dlatego pomimo wysokiej jakości pracy, referencje od poprzedników mogą być niemiarodajne.
Porównaj doświadczenie rewidenta z potrzebami własnej organizacji – dotyczy zwłaszcza, gdy Twoją firmę obejmują specyficzne regulacje i wymogi księgowe.
Zadbaj, by była to osoba w żaden sposób niepowiązana z Twoją organizacją – biegły rewident w swojej pracy musi zachować niezależność i obiektywność. Jest to ważne, aby bez wystąpienia konfliktu interesów mógł zapewnić rzetelne i niezależne oceny, kontrole i badania.

3. Kiedy badanie biegłego rewidenta jest wymagane ustawowo?

Badanie biegłego rewidenta według art. 64 Ustawy o rachunkowości wymagane jest w przypadku sprawozdania finansowego:

spółki akcyjnej;
spółek przejmujących i nowo zawiązanych sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie;
podmiotu, który spełnił dwa z poniższych kryteriów:
- osiągnął przychody powyżej 5.000.000 EUR;
- zatrudnił w skali roku 50 osób (w przeliczeniu na etaty);
- osiągnął sumę bilansową powyżej 2.500.000 EUR;
banku krajowego lub oddziału banku zagranicznego;
instytucji kredytowej;
zakładu ubezpieczeniowego lub oddziału zakładu ubezpieczeń;
zakładu reasekuracji lub oddziału zakładu reasekuracji;
krajowej instytucji finansowej związanej z płatnościami lub pieniędzmi elektronicznymi);
podmiotu prowadzącego księgi według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości;
jednostki działającej w oparciu o przepisy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
SKOK.

4. Na jaki okres jest zawierana umowa z biegłym rewidentem?

Wszystko zależy od tego, czy badanie jest obligatoryjne czy nie. W tym pierwszym przypadku umowę zawiera się na minimum 2 lata (choć nic nie stoi na przeszkodzie, by zawrzeć ją na dłużej – takie rozwiązanie jest zazwyczaj gwarantem stałych stawek).

Umowa o wykonanie badań dobrowolnych może być zawarta na rok.

Jeśli jednostka podlega badaniu za dany rok, warto pamiętać, aby tę umowę zawrzeć w terminie umożliwiającym biegłemu wzięcie udziału w inwentaryzacji. W przeciwnym razie biegły może wystawić opinię z zastrzeżeniem.

5. Jakie jest zadanie biegłego rewidenta badającego sprawozdanie finansowe?

Celem biegłego jest sprawdzenie, czy sprawozdanie finansowe (w tym księgi rachunkowe) są wolne od uchybień i zniekształceń istotnych dla użytkowników. Istotnych tzn. takich, które mogą sprawić, że na ich podstawie w przyszłości będą np. nieprawidłowo wycenione aktywa, a w dalszej perspektywie – podjęte zostaną niewłaściwie decyzje (w tym inwestycyjne). Aby wykryć takie zniekształcenia (błędy lub celowe manipulacje), biegły rewident stosuje odpowiednie procedury audytowe.

Ostatecznie biegły rewident może postąpić na 4 sposoby:

wydać opinię bez zastrzeżeń,
wydać opinię z zastrzeżeniami (która nie podważa ogólnej pozytywnej oceny),
wydać opinię negatywną,
odmówić wydania opinii.

Biegły rewident ma prawo do odmowy wydania opinii jeśli nie będzie mógł uzyskać wystarczających materiałów do przeprowadzenia badania.

6. Co jeśli nie zgadzam się z biegłym?

W przypadku uwag do opinii biegłego, warto umówić się na spotkanie by omówić wszystkie kwestie, w których są różnice zdań. Biegły rewident bazując na przekazanej mu dokumentacji może rzeczywiście odnieść mylne wrażenie co do stanu faktycznego. Aby tego dowieść , należy wskazać te konkretne miejsca w sprawozdaniu, powołując się na obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawiając konkretne dowody – faktury lub umowy.

7. Jakie są skutki niepoddania sprawozdania finansowego obligatoryjnemu badaniu?

Według art. 79 pkt 1 ustawy o rachunkowości, kto nie poddał sprawozdania finansowego obligatoryjnemu badaniu, podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności. Odpowiedzialność wykonywania obowiązków w zakresie rachunkowości spoczywa zasadniczo na kierowniku jednostki. To jemu grożą sankcje karne.

Inne konsekwencje takiego zaniedbania to:

niemożność zatwierdzenia sprawozdania;
brak możliwości podziału lub pokrycia wyniku finansowego;
niemożność udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom podmiotu opinii i raportu biegłego rewidenta w wymaganym terminie,
brak możliwości złożenia opinii biegłego rewidenta (oraz odpisu uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o jego zatwierdzeniu i podziale zysku lub pokryciu straty) do ogłoszenia sprawozdania finansowego.

Jeśli masz pytania, zachęcamy do kontaktu. Nasi specjaliści wyjaśnią wszelkie wątpliwości.