Ulga na robotyzację – informacje w pigułce
Ulgę na robotyzację wprowadzono w ramach Polskiego Ładu. Jej głównym celem jest zwiększenie produktywności i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw. Kto, kiedy, na co i pod jakimi warunkami może skorzystać z ulgi na robotyzację – o tym piszemy w poniższym artykule. Podpowiadamy też, jak zwiększyć poziom odliczenia inwestycji od podatku.
Kto może skorzystać z ulgi na robotyzację?
Adresatem ulgi są podatnicy PIT lub CIT prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Nie ma znaczenia wielkość przedsiębiorstwa, ilość zatrudnionych pracowników ani branża, w której działa podatnik. Ważne jest to, aby inwestycja dotyczyła robota przemysłowego. Od 1 lutego 2023 roku obowiązuje poprawka, która zmienia zasady przyznawania ulgi na robotyzację. Nie mogą z niej skorzystać firmy, których działalność jest określona jako “szczególnie szkodliwa dla środowiska”.
Czego dotyczy ulga?
Ulga dotyczy fabrycznie nowego robota przemysłowego, czyli automatycznie sterowanego, programowalnego, wielozadaniowego urządzenia o 3 stopniach swobody. Aby spełniało ono warunki robota przemysłowego, musi:
- posiadać właściwości manipulacyjne i lokomocyjne (do zastosowań przemysłowych);
- cyfrowo wymieniać dane z urządzeniami sterującymi, monitorującymi i diagnostycznymi;
- łączyć się z systemami teleinformatycznymi służącymi do projektowania produktów, zarządzania produkcją lub jej planowania;
- podlegać monitorowaniu z użyciem czujników, kamer i innych rozwiązań;
- być zintegrowany z innymi urządzeniami stanowiącymi część procesów produkcyjnych.
Jak działa ulga na robotyzację?
Podatnik może odliczyć od podstawy opodatkowania 50% kosztów poniesionych związanych z:
- zakupem robota przemysłowego,
- jego instalacją,
- przeszkoleniem pracowników z obsługi urządzeń,
- nabyciem wartości niematerialnych i prawnych, niezbędnych do uruchomienia i działania robota przemysłowego,
- opłatami leasingowymi dotyczącymi robotów przemysłowych.
Jak długo działa ulga?
Ulga weszła w życie w 2022 roku i obowiązuje do 2026. W praktyce oznacza to, że dotyczy wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu w latach 2022-2026.
Cele ulgi na robotyzację
Inwestycja w roboty przemysłowe pociąga za sobą spore nakłady pieniężne. Odpowiedzią na takie wyzwania finansowe jest właśnie omawiana tutaj ulga na robotyzację. Skorzystanie z niej ma być szansą dla wielu przedsiębiorców na zautomatyzowanie pracy. Automatyzacja z kolei pozwala uzupełnienie braków kadrowych (zwłaszcza do ciężkich, monotonnych zadań, wykonywanych w szkodliwych warunkach). Stanowi też bufor bezpieczeństwa w takich sytuacjach jak pandemia, wysokie ryzyko wypadków czy niekorzystne dla organizmu temperatury.
Problemy w interpretacji przepisów i kontrowersje wokół ulgi
Regulacja dotycząca ulgi jest wewnętrznie sprzeczna i narosły wokół niej liczne kontrowersje. Koszty nabycia środków trwałych co do zasady nie stanowią kosztów uzyskania przychodów – kosztami takimi są bowiem jedynie odpisy amortyzacyjne. W świetle przepisów wcale nie jest takie jasne, czy od podstawy opodatkowania można odliczyć jednorazowo 50% kosztów nabycia robota, czy ulga jednak dotyczy wyłącznie odpisów amortyzacyjnych.
Warto tutaj dodać, że stawki amortyzacyjne dla robotów przemysłowych (18%) oraz innych urządzeń (zwykle 10% lub 14%) są niewystarczające dla pełnego zamortyzowania środków trwałych nabytych w okresie obowiązywania ulgi (tj. do 2026 r.). Co więcej, gdy wydatki będą poniesione w połowie bądź pod koniec okresu obowiązywania ulgi, poziom odliczenia poniesionych kosztów będzie jeszcze niższy.
Jak zwiększyć poziom odliczenia inwestycji od podatku?
W określonych sytuacjach podatnicy CIT i PT mogą wybrać metodę amortyzacji – liniową lub degresywną. Jeśli nabycie środka trwałego (jakim jest robot przemysłowy) nastąpi bliżej 2026 roku, warto wybrać tę drugą metodę (degresywną). W wymierny sposób wpłynie to na wysokość odpisów amortyzacyjnych w pierwszych latach eksploatacji środka trwałego.
Z kolei jeśli środki trwałe będą eksploatowane intensywniej niż przewidują to normy lub ich użytkowanie wymaga szczególnych umiejętności technicznych – wówczas można zastosować stawkę amortyzacyjną powiększoną o współczynnik 1,4.